قلمدان نگاه
بداهه های بامدادقلمدان نگاه
بداهه های بامدادنقدی بر شعر " اعتدال" از جناب استاد مهیار سنایی گرامی
با احترام :
ابتدا از سرکارخانم شیلاچابلی سپاسگزارم بابت خلق این اثرفوق العاده وسیع!
و از محضریکان یکان اساتیدعزیزوبزرگوار پوزش میطلبم بابت جسارت بزرگی که از طرف قلم کوچکتان
صورت می پذیرد!
وسیع ازآن جهت که : توانایی قلم خویش را با انتخاب واژگان بسیاربسیاروسیع که هرکدام در
راستاوپیرامون خویش,جزئی از حکایت قابل وصفی راتدائی می کنند را به معرض نمایش گذارده است.
حال آنکه: مضمون کلی و پیام این شعر,درکدامین مسیرگام بردارد!
سی یا سی.
سی یا سی اجتماعی.
اجتماعی.
فردی اجتماعی.
عاشقانه ی سی یا سی اجتماعی.
عرفانی.آیینی.مذهبی.
وووو
وبنا به گفته اساتید عزیز که در شعر از چندین واژه بیگانه استفاده شده است:جای بحث وتامل بیشماری دارد.
واینکه : شعربسیارپیچده شده است .
اما: به نظراین بنده حقیر,الزام نیست که درشعرسپید,تنها از واژگان پارسی و ساده استفاده بشود.-
که گاهن به یقین دیده میشود که دربرخی ازاشعار,کلاسیک=(ترانه)و(آزاد) از واژه های لاتین نیزبهره گرفته اند!.
واینکه شاعردست به نوشتاری زده است که : اکثریت به یقین واژه ها گنگ هستندنیز:
ازجهاتی مکتوب شده است که !
بی شک از نداشتن آزادی بیان نشات گرفته است.
وحال شعر:
عنوان شعر,اعتدال !
خب.بهتراست مخاطب درابتدای شعر,به عنوان شعر,دقت نظربیشتری داشته باشد.که:
اعتدال,یعنی چه؟! وچرا اعتدال!؟. و شناسنامه هرشعر:عنوان شعراست.که برازندگی و مسیرشعررا تایین می نماید.
اجازه دهید پرانتزی بازکنیم ( همیشه گفته ام: نویسنده ای که,قصدنوشتن اثری رادارد-بهتراست دقت داشته باشد که:
اثرش را: رده های سنی متفاوتی,وحتی اشخاصی که دارای سواد بالا,وحتی فردی نیز با داشتن تنها پنج کلاس سواد:
خواننده ی اثرش خواهد بود.حال:پس بهتراست که اثر:به گونه ای تحریریابد که:آن فرد که تنها پنج کلاس سوادداردنیز
ازین مهم سود ببرد.یعنی کامل و به طورصحیح پیام نویسنده را دریافت نماید.).
خب.گاهی نیز,پیش می آید که : دربالا به عرض رساندم:نویسنده قصداین مهم را دارد که توانایی و تجربه خویش را
به معرض نمایش مخاطب بگذارد.(حال آنکه مخاطب ش,یک نفرباشد! ویا عموم!!.
واین اثر,بنابگفته ی پیشینم: تنها از جهت نداشتن آزادی بیان تحریریافته است.(تاکید).
واما معانی اعتدال = :
واما معانی اعتدال = :میانه حال شدن درکمیت.
میانه حال شدن درکمیت وکیفیت.
میانه حال شدن درگرمی وسردی وخشکی و تری -یادرطول وعرض.
راست گردیدن.
راست شدن.
راست گردیدن امر یاچوب.
الاعتدال فی الصواه واجب.
قیام بعدازرکوع.
راستی.
مناسب شدن.
تناسب یافتن.
برابربودن.
کنایه از اعضا واندام.
عدالت.
سکونت.
آرامی.
بردباری.
ملایمت.
تساوی.
همواری.
تعادل.
تعدیل.
افراط وتفریط.
حال:
وقتیکه عنوان شعررامیخوانیم:بهتراست که ذهن خویش را درراستای اعتدال معطوف داریم,
که برای درک بهتر محتوای شعر-این سطر ( حس همیشه خواستنت)-این مهم محق شود.-
که کنایه از /اعتدال یعنی کدامین معانی بالا!!!
که همسوباشد با شخصیت اصلی درشعر,که:راوی با ایشان به گفتگونشسته است!
که این موضوع رااز دریچه های متعددی خواهیم دید-درادامه سطور...
که مخاطب این شعروسیع: اشخاص,ویا شخص بخصوصی است.
واینکه مضمون شعردرکدامین راستا گام خواهدبرداشت:در ادامه مشخص خواهد شدکه:
سی یا سی است.
سی یا سی اجتماعی است.
اجتماعی ویا
فردی اجتماعی است.
عاشقانه ی سی یا سی اجتماعی است.
عرفانی.آیینی.مذهبی.
ویا حتی عاشقانه خالص است؟!.
در شنبه 25 خرداد 1392 - 13:34 نوشتند: خب.برای اینکه ادامه داستان را بشنویم:بهتراست سطردیگری را انتخاب نموده,
ونسبت به آن سطرمختصربنویسیم:
(سرابی ست مشتعل از خیالی مشوش)
((( ای داد بی داد!.پای سراب که به میان می آید:
سردم میشود!
یعنی اینکه: دلم میشکند...
به یاد چراغ نفتی ی می افتم که:
بی نفت,مرده است برتاقچه ی اتاق!!!))) م .س.
خب.اگربخواهیم اینگونه بگوییم:
///مثل سرابی است که شعله کشان از خیال پریشان///
به نظرشما لوس و یا متن ادبی جلوه نمی نمایدسطربالا؟؟؟!بجای سطری که بانو نوشته اند؟؟؟!؟!.
درست حدس زده ائید..................!
و پست مدرن = :
فکرنمیکنم در جایگاهی ایستاده باشم که درراستای (شعرپست مدرن) حتی خطی بنویسم.اما!-
///شعری که متفاوت باشد از نظرساختار ,فن بیان,و انتخاب واژگان میشود شعری پست مدرن نامش نهاد///.
ومعانی مشتعل= :
شعله زن.
سوزان به زبانه کشی.
برافروخته.
شعله زن.
زبانه کش وروشن.
ملتهب.
گرگرفتن.
زبانه کشیدن آتش.
الوگرفتن.
افروختن.
برافروختن.
در شنبه 25 خرداد 1392 - 13:46 نوشتند: خب.داریم کم کمک به زیبایی های اثرمیرسیم!
همان بازی باکلمات!
استعاره.و:کنایه.
تشبیح.و:سورخیال.همان خیال پردازی.
و:جسته بندی.و:القا!
اجازه دهید تا از بزرگ شاملوی عزیز نیز:یادی نماییم!
یادش بخیر وُ گرامی باد!!!
عالیجناب احمدشاملو:
چون کوتاه پایین من می نوشتند:
(((ماه
برآسمان سنجاق
جیرجیرک
در لابه لای بوته ها
وصدایی
درون گوشم
رژه میرود!)))م.س.
و حسن این اثر,(اعتدال)به همین متفاوت نوشتن شاعراست.-چراکه,
چون سبک-بزرگ شاملو-ی عزیز تحریرنموده است.
وحال آنکه از سبک شخص عزیزبخصوصی پیروی نموده است,بنده این برداشت را ندارم.
حاشیه پردازی بس است!
با سطر بعدی همسومی شویم:
///که با اشتیاق، کویر را هم از تپش میترال///
خب.دراین قسمت,واژه ی /میترال/هم ایهام دارد.ابهام دارد. ومی تواند:
کنایه .تشبیح.ویا استعاره از چیز و شخص دیگری داشته باشد.
در شنبه 25 خرداد 1392 - 14:01 نوشتند: خب.کمی از فضای شعردورشدیم.برگردیم و /سه سطرنخست /را دوباره بخوانیم:
حـــس همـــیشه خواستنت ؛
سرابی ست؛مشتعل,از خیالی مشوش
-که با اشتیاق،کویر را هم از تپش میترال؛
مشعر می سازد!
به زبان ساده :حسی که من از خواستن تو دارم,چون سراب مدامی است فروزان که ازخیا ل پریشانم-
نشات گرفته است وبااشتیاق تمام این حس عجیب: /سراب فروزان خیال پریشانم/-
تمام خاک کویررا نیز احاطه کرده است.
خب.دراین قسمت / تپش میترال/ کمی نامحسوس است.میتواند کنایه ازسایه باشد.یعنی حضور!!!.
وجای دارد تا توضیحات بیشتری ارایه بشود.ولی متاسفانه وقت کافی ندارم.ببخشیداز توضیحات ناقصم.
و چندین برداشت میشود ازین بند داشت!
یک – مخاطب,میتواند,خدا باشد.
دوم- شخص بخصوصی باشد.
سوم-مکانی که مقدس باشد.
یعنی اینکه :هنوز در باور من ناشناخته ای!.ایمان ندارم به تو.وووو
در شنبه 25 خرداد 1392 - 14:21 نوشتند: ادامه از قبل :
ومعانی مشعر=:
محل قربانی!
درخت سایه دار!
خبردهنده!
آگاه کننده!
مشاعر!
می تواند ناجی هم باشد!.
وووو
((کاش بتوانم ,باعجله ای که دارم ,و ذهن مشوش خویش؛بعدا- جمع بندی هم نمایم -دوستان!)).
واما قسمت دوم شعر:هرآنچه را که درقسمت اول خواندیم: تنها مقدمه ای بوده است تا بیان سخن بعد:
مسحور کدام میثاقی!
که میترا هم! !
بی مشعل ، به میقات می رود…؟
همچنان نیز: در وادی بی هویتی ِ شخصیت اصلی,که:تنها مخاطب شاعراست؛درمانده ام!
مسحور!یعنی= :
سحر.
سحرزده.
جادوشده.
آنکه براوسحرکرده اند.
جادوشده.
ومیثاق :
عهدوپیمان.
سوگند.
که میترا هم!
ومیترا: میتواند استعاره و یا اشاره به شخص,ویامکان بخصوصی بوده باشد!-
ایهام دارد.ابهام دارد.
واما بی مشعل: یعنی اینکه بدون روشنی.بدون آگاهی.بدون اطلاعات!
ویا اشاره به تندیس آزادی که مشعل در دست دارد ولی در این جا بی مشعل نام برده شده است!
که درجمله بعدی با کنایه می گوید:
به میقات میرود!
ومعانی میقات = :
وقت.
هنگام کار.
لحظه.
وقت محدود.
جای کار.
برسبیل استعاره به معنی مکان استعمال شده.
وعده.
موضع احرام بستن به حج وعمره.
میقات اهل مدینه.
محل احرام بستن حاجیان.
و معانی دیگر را در وب سایت دهخدامیتوانید مطاله نمایید.
اگر فرصت داشته باشم.(شب).جمع بندی نیز خواهم نمود.
امید که این توضیحات,چون چراغ روشنی باشد برای مخاطبان این سروده عزیز.
موفق باشید.
~~~~ اعتدال ~~~~
حس همیشه خواستنت؛
سرابی ست مشتعل از خیالی مشوش
که با اشتیاق ،کویر را هم از تپش میترال
مشعر می سازد!
مسحور کدام میثاقی که میترا هم
بی مشعل ، به میقات می رود؟!...
نوشته شیلا چابلی ۹۲/۳/۲۲
بی ســــــــر!!
این جلگه که
سال هاست با آبرفت بیگانه
سحابش سراسیمه و بی سایه
سروهایش سرافکنده
جویبارانش نوازش را
از سنگریزه های سرشکسته
از سر ؛ باز می کنند،
به کدام سرایش سرمست و
از سرزنش سمی کدام سگالش
سیراب است که
به این سان سراسر سر بر می آورد؟!
***
گلی که از ساقه می گریزد
تا دامان بردباری خویش بر باد بیاویزد
از جاده های بغرنج افکار بگذرد
تا بر بستر دل ها دست یابد ،
بداند ، بهایش به بخشش پرچم و
بوی گلبرگش نیست!
*
پ. ن.
کدام زمزمه ی زلال زاویه ی دستانم را
باز می گشاید تا
باز کند راز سوزش دلم ؟!
نوشته شیلا چابلی بهار ۹۲
تقدیمی از جناب استاد دلجویی
شیلا به خدا ذوق تو انکار ندارد
افسوس که گوشی در و دیوار ندارد
پیراهن این شعر درفشیست که می گفت
این شاه قلم می زند و مار ندارد
بی دغدغه دلدار نشسته ست و گمانم
از کوچ دو صد چلچله آمار ندارد
انگار که این کوچه همه مست صلاحند
این شهر گمانم دل هشیار ندارد
این مصر خرابست و زلیخا صفتی نیست
بی یوسف دل قاهره بازار ندارد
مسعود به غزنه شد و فرخو به ارس رفت
دریایی چشمم به خدا عار ندارد
رفتست بهاران ز سرشت و تن باغ ،
اندیشه مریض است و پرستار ندارد
مژده به کناری شد و اقرار نکردند
انگار که زبانی سر اقرار ندارد
آفت زده این باغ و به بیطاری مزمن
کس فکر شفای دل بیمار ندارد
فرهین اثری بود که تفسیر نکردند
رفتست و بر اینند که آثار ندارد
فرهین غزلی بود که یکبار نخواندند
بحریست که جز گوهر شه وار ندارد
افتاده ستون از ادب خیمه ی جانم
جان داده ام و هیچ کس اخبار ندارد
فرهین گل باغیست که از باغ اثر نیست
جرمش فقط این بود که او خار ندارد
نوشته جناب استاد حسین علی دلجویی
خلسه!
در خلوت که
خاطرات را سلاخی می کنم،
تشیع می شود باز دلم بر
شانه های شتابانت
سوی شمشادهای شکسته
شاید تیشه ای دیگر
مشعلی باشد بر
خواب بیشه ای دیگر،
شبهه ای نیست
شیرین بر سوگ دل
خواهم نشست... نوشته شیلا چابلی